Day Trading'de Hedef ve Amaç
Trading Plan #2
Trading planının ilk bölümü hedef ve amacın belirlenmesidir.
Day Trading Hedefi ve Amacı Nedir?
Aslında bu sorunun cevabı basit, para kazanmak. Ancak hedef olarak sadece para kazanmak net değildir. Ne kadar paradan bahsediyoruz? Ne için para kazanmaktan bahsediyoruz? Ne kadar zamanda kazanmaktan bahsediyoruz? Belirlenen para kazanıldıktan sonra ne olacak? Bu sorular arttırılabilir.
Miktar olarak para genellikle yeterli olmaz, bunun daha derinine inmek gerekir. Daha çok para kazanarak neye ulaşmak amaçlanır? Amaç sadece para kazanmak ise, para kazandıracak başka bir yol bulunursa tradingle ilişki kesilir. Trading psikolojik olarak zorlu bir süreçtir, özellikle day tradingde bu daha da zordur. İniş ve çıkışlar insanı zorlar, buna uzun vadede devam edebilmek için amacın da sağlam olması gerekir. Bunlara bir de vizyon ve misyon da eklenmelidir, zira day trading bir iş ya da girişimdir, tüm kurulan işlerin olduğu gibi burada da vizyon ve misyon olmalıdır.
Bu konu hakkında çok uzun konuşulabilir. Soru hayatta neye ulaşmak istiyoruza kadar gidebilir. Day tradingde başarılı olmak uzun vadede pozitif sonuçlar elde etmek demek, başarılı olmanın sonucunda da haliyle bakiye büyüyecektir. Kazançlarla ne yapılacağı kişiseldir. Her trader kendine göre farklı hedef koyabilir. Önemli olan bu hedeflin belirlenmiş olmasıdır.
Öncelikle hedeflerin uzun vadeli konulması gerekir. Day trading sabır ve sebat işidir. Yeri geldiğinde çok monoton, sıkıcı veya yeri geldiğinde de gereğinden fazla heyecanlıdır. Buna tutunabilmek için uzun vadeli hedefleri akıldan çıkarmamalıdır. Hep anda kalarak anlık sonuçlara odaklanıp, aynı zamaanda anlık sonuçlardan etkilenmemeyi öğrenmek gerekir. Bu da kayıpların sürecin bir parçası olduğunu bilmeli ve onları kanıksayarak olur. Aynı şekilde anlık büyük kazançlar sonunda kendini beğenmişliğe, gurura kapılmamalıdır. Bunları yazmak epey kolay olup uygulamaya geldiğinde o kadar kolay olmadığı anlaşılır. En azından benim için durum böyle.
Uzun vadeli hedefleri böl ve yönet mantığıyla ufak parçalara bölüp bunlara ulaşmalıdır. Bu aslında day tradingde basittir. Hep yaptığım dükkan benzetmesi gibi düşünürsek, 5 yıllık kar hedefini, yıllara, çeyreklere, aylara, haftalara, günlere ve en sonunda her gün açılan pozisyonlara kadar bölebiliriz. Böylece her pozisyon için hedefimiz ve riskimiz belli olur. Sonunda yapmamız gereken pozisyona odaklanmak ve trading stratejimizin belirttiği giriş ve çıkış kurallarınaa uyarak her pozisyonda hedefe ulaşmak. Pozisyonlarda hedefleri tutturuyorsak, ama bir üst seviyedeki (günlük, haftalık, aylık vs.) hedeflere ulaşılmıyorsa planda yolunda olmayan bir şeyler vardır ve değişiklik yapmalıdır. Bu nedenle planı uygulama ve takip hep gereklidir.
SMART Kriterleri
Herhangi bir uğraşta hedef koyarken hedefe ulaşma ihtimalini arttıran iyi bilinen SMART kriterleri vardır. Bunları day trading hedefleri için de kullanmakta fayda vardır. Bu kriterleri kısaca açıklayayım.
Specific (Spesifik): Hedef net ve açık olmalıdır. Herhangi bir şüpheye veya soruya imkan vermemelidir. Örneğin şu kadar kazanmak istiyorum zira bir ev alacağım yerine, hangi evin alınacağı hedef konulmalıdır.
Measurable (Ölçülebilir): Hedefin ölçülebilir ve sayısal olması gerekir. Böylece hedefe uzaklık hesaplanabilir, aynı şekilde hedefe ulaşıp ulaşılmadığı anlaşılır. Day tradingde bu genellikle kar ya da başarı oranı, veya kazanç miktarı gibi değerler olduğu için koyması basittir.
Achievable (Ulaşılabilir): Gerçekçi olması gerekir. Yani imkansız hedefler koyup hayallerle zaman harcamamalıdır. Örneğin 1 000 dolarlık bir bakiye ile 1 sene içersinde 1000 000 dolar kazanmak ulaşmak ihtimali pek az olan bir hedeftir.
Relevant (İlgili): Bu ilk bölümde bahsettiğim durumdur. Hedef day trading ile uğraşma amacı ile ilişkili midir? Hayat sadece trading olmadığı için, hayatın diğer şartları ile de uygun olmalıdır.
Time-bound (Zaman sınırlı): Hedefin bir son tarihi veya zaman sınırlaması olmalıdır. Plan, şu kadar zaman içersinde hedefe ulaşılmadığı durumlarda ne yapılacağını içermelidir.
Hedefin bu kriterlere uygun olacağı, ulaşılacağı anlamına gelmez. Bu kriterlere uygunluk ulaşma ihtimalini arttırır. Sonuçta hedef planın bir parçasıdır. Plan bütünüyle doğru yapılmadığı ve uygulanmadığı takdirde hedefe ulaşmak zorlaşır.
Ödüller
Nasıl ki parçalı hedefleri adım adım belirliyorsak, ulaşılan her ufak hedef için bir ödül koymak yola devam etmek için motivasyon kaynağıdır. Aynı zamanda bilinç altına pozitif mesajlar vererek, doğru alışkanları güçlendirmek için de faydalıdır. Bu nedenle; tavsiyem, gerekirse her doğru açılıp kapatılmış pozisyon, hedefe ulaşılmış her gün, hafta, ay, çeyrek veya yıl için farklı büyüklüklerde hedef koymaktır.
Her Bültene Bir Trade
Seyahatlerden ötürü vermiş olduğum kısa bir aradan sonra 17 Nisan 2024 itibariyle tekrar day trade etmeye başladım. Bu bültende hem bir pozisyonumu hem de trade etmediğim bir adet hisse senedini paylaşacağım.
Aşağıdaki grafikte WISA adlı hisse senedinden shortlamaya başladığım ve kapadığım yerleri görebilirsiniz. İyi ki kapatmışım, bu daha da düşer, daha çok kar edebilirim diye düşünüp kapamasaydım, zarara bile girebilirdim.
Market verdiği zaman almayı bilmek gerekir, aç gözlülüğün hiç bir uğraşta faydası yoktur. Bu aslında hayatın her yerinde böyledir. Benim çıkış fiyatlarım, kendi trade stratejim doğrultusundaki fiyatlardı. %10 ya da %15 artıda olunca pozisyonun %25’ini kapat gibi kurallardan bahsediyorum. Bu pozisyonda şans eseri tam ben kapattıktan sonra fiyat önce duraksayıp sonra tekrar yükselmiş.
Hisse senedi başına $1.9 kâr, pozisyon büyüklüğüne göre miktarı değişebilir. Örneğin, toplamda 100 hisse shortlanırsa $900 gibi bir pozisyon açılıp, $190 kâr elde edilebilir. Gene baş ağrısız bir trade, keşke hepsi böyle olsa. Böyle olmayanları da paylaştım, paylaşmaya da devam edeceğim.
Aşağıdaki grafikte Nasdaq’ta listelenmiş INVO adlı hisse senedinin 17 Nisan 2024 tarihindeki 15 dakikalık grafiğini görüyorsunuz. Gradfikteki farklı renklendirmeleri açıklayayım.
After Hours: Market kapandıktan sonra işlemlerin devam ettiği saatler. New York yerel saati ile 16:00 - 20:00 arası. Bu grafikte 16 Nisan 2024 tarihinin market sonrasını görüyoruz.
Pre - Market: Market açılmadan önceki işlem yapılmaya başlanan saatler. Gene Ner York yerel saati ile 04:00 - 09:30 arası.
Market: Normal market saatleri. 09:30 - 16:00.
Bir önceki günün kapanış fiyatı $0.76. After hour’ta artmaya başlayan fiyat, Pre-market’te biraz düşüp çıkışa devam etmiş. En tepe noktası $2.74 %360’lık bir artış. Sonra da %50’den fazla düşmüş ve $1.78 ile kapanmış. Gene önceki günün kapanışına göre fazlasıyla yükselmiş diyebiliriz.
Bu ve bunun gibi hareket eden hisse senetleri Amerikan borsalarında sıklıkla ortaya çıkıyor. Bu tip marketler hem fırsatları doğuruyor, yanında da fazla volatilitenin getirdiği riskleri barındırıyor. Burada yukarı doğru (long) veya aşağı doğru (short) trade edilebilir. Stratejiye göre değişir. Ne tarafa trade edilirse edilsin, riski yönetmelidir, zira grafikten anlaşıldığı gibi iki tarafa da doğru da ani hareketlerde ciddi kayıplar yaşanabilir.
Buna benzer hisse senetlerini trade etmesem de paylaşmaya devam edeceğim. Bir sonraki bültende day trading için gereken kaynaklardan bahsedeceğim.