Day Trading'de Hisse Senedi Seçimi
Trading Plan #4. Day Trading Turkey yayının kısa açıklamasına "Amerikan Borsalarında Day Trading" yazdım. Amerikan borsaları derken hangi borsalar ve hangi enstrümanları kast ediyorum?
Hangi enstrümanları trade edildiği trading planın bir parçasıdır. Neleri trade ettiğimizi önceden bilmezsek, her önümüze çıkanı trade edebiliriz. Bu bültende, trade edilen enstrümanların özelliklerinden bahsedeceğim.
Hangi Borsalarda Hangi Enstrümanlar?
Amerikan borsaları derken akla bir çok farklı borsa gelebilir. En çok işlem yapılan borsalarla ilgili internette şöyle bir grafik (kaynak: Statista 2024) buldum;
İçerisindeki şirketlerin piyasa değerlerine göre borsaların büyüklüklerinin yüzde sıralamasını grafikte görüyoruz.
Borsa, market, piyasa, hisse, enstrüman gibi kelimeleri bültenlerimde sıklıkla kullanıyorum. Hisse senedine bazen enstrüman, markete bazen piyasa, genel olarak hepsine enstrüman dediğim oluyordur. Çok aşina olmayanlar için kısaca açıklayayım.
Yukarıdaki grafikte gördüğümüz liste farklı hisse senedi borsalarının listesi. Borsanın (exchange) kısa tanımı, finansal enstrümanların alınıp satıldığı pazardır. Finansal enstrümandan kasıt ise, bu pazarda satılan farklı tipteki ürünlerdir. Finansal enstrümanlara örnek şunlar verilebilir;
Hisse senetleri: Şirketlerin hisseleri
Tahviller: Şirketlerin veya devletlerin borçlanma senetleri
Emtialar: Tarım ürünleri, maden, metal veya diğer hammadde ürünleri
Türevler: Vadeli işlemler, opsiyonlar gibi gerçekte var olmayan türev enstrümanlar
Dövizler: Farklı para birimleri
Kripto paralar: Dijital para birimleri.
Bu enstrümanlar arttırılabilir. Sonuç itibariyle arz ve talebin olduğu herhangi bir enstrümanın marketi oluşturulabilir. Entsrümanın somut olarak varolmasına dahi gerek yoktur.
Yukarıdaki grafikte aynı ülkeden farklı borsaları görebiliyoruz. İlk ikisi NYSE ve NASDAQ, ABD menşeli borsalar. Bu ikisi Day Trading Turkey’de bahsedilen hisse senetlerinin bulunduğu borsalar. İçerisinde bulunan şirketlerinin piyasa değerleri toplamı itibariyle dünyadaki en büyük iki borsa. Bu büyüklük sayesinde en çok trade edilen hisse senedi borsası da oluyorlar.
Finviz’den bugün itibariyle arama yaptığım zaman NYSE’de 4510, NASDAQ’da ise 4042 adet hisse senedi çıkıyor. Tabi ki bu kadar fazla hisse senedi trade etmiyoruz, edilmesine de gerek yok. Hedef, bunca hisse senedi arasından her gün doğru hisse senedini seçip, o hisse senedi marketinde doğru zamanda giriş ve çıkış yapmak. Doğru hisse senedini seçmek için day traderların genellikle baktığı temel (fundamental) veriler bulunur. Elbette stratejiye göre bunlar farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak bu borsalarda trade edenlerin kontrol ettikleri veriler benzerdir, bu da zaten marketi daha göze çarpan ve likit hale getirir. Bunu sonucunda arz talep dengeleri değişir ve hareketlilik artar. Binlerce şirket arasında hangisinde pozisyon alınacağını bulmak için nelere dikkat edilir inceleyelim.
Fiyat (Price)
Hisse senedinin fiyatına göre filtreleme yapılabilir. Hisse fiyatı arttıkça hareketlilik azalır. Day tradingde hareketli hisseleri arandığı için sıklıkla düşük fiyatlı hisseler işleme alınır. Ben filtrelerimde fiyat üst limitini 20 dolar olarak belirledim. Ancak diğer filtreler sayesinde 10 doların üstünde fiyatlı hisseleri trade ettiğim çok nadir oluyor.
Günlük Hacim (Volume of the Day)
Günlük hacim, hissenin o günkü toplam trade edildiği hisse senedi sayısı. Çeşitli sebeplerden ötürü popüler olan hisselerin de günlük hacimleri yüksek oluyor. Stratejiye göre günlük hacmin yüksek ya da düşük olmasını seçilebilir. Örneğin, short stratejimde günlük hacmi 10 milyondan fazla olan hisseleri trade etmiyorum. Geçmiş verilerin istatistikleri bu kadar hacim olduktan sonra hisse fiyatlarının gün sonuna kadar beklediğim gibi düşmediğini gösteriyor. Bu nedenle 10 milyon filtresini kullanıyorum.
Göreceli Hacim (Relative Volume)
Göreceli hacim hissenin ortalama günlük hacmine göre olan oranıdır. Son 10 günün veya 30 günün ortalamasına göre bakılabilir. Eğer ortalamanın çok üstündeyse, belli ki o hisseye talep artmıştır, o gün içersinde hareketlilik olmuştur veya olacaktır. Bu da day trading için fırsat olabilir.
Float
Float (Türkçe’sini bulamadım) bir hissenin piyasadaki yani borsadaki alıp satılabilen hisse senedi sayısıdır. Bunu arz olarak da anlayabiliriz. Arzın az olduğu yerde talep artarsa fiyatın artma olasılığı ve hızı da artar. Bu nedenle düşük floatlu hisselerin hızlı yükselme ihtimalleri vardır. Tabi ki bu her düşük floatlu hisse her gün yükselir anlamına gelmez. Hissenin yükselmesini sağlayacak farklı şartlar oluştuktan sonra bir de o hisse düşük floatlu ise, bu yükseliş daha hızlı olabilir. Örneğin, floatu düşük hisseleri shortlamak riskli olabilir, zira ani yükseliyor olabilirler. Bu nedenle, short stratejimde floatu 1 milyondan daha düşük olan hisselere ne olursa olsun dokunmuyorum.
Piyasa Değeri (Market Cap)
Piyasa değeri hisse senedi fiyatıyla toplam hisse sayısının çarpımı olan şirket değeridir. Hissenin toplam piyasa değeri büyüdükçe haliyle ağırlaşır ve hızlı hareket etmesi zorlaşır. Piyasa değerlerine göre şirketler şu şekilde gruplandırılıyor;
mega-cap: piyasa değeri 200 milyar dolar ya da daha fazla;
large-cap: piyasa değeri 10 ile 200 milyar dolar arası;
mid-cap: piyasa değeri 2 ile 10 milyar dolar arası;
small-cap: piyasa değeri 300 milyon ile 2 milyar dolar arası;
micro-cap: piyasa değeri 300 milyon ile 50 milyon dolar arası;
nano-cap: piyasa değeri 50 milyon dolardan daha düşük.
Tabi ki her türlü hisse senedinde day trading yapılabilir. Ufak hareketlerle büyük pozisyonlar açarak, yüksek kazançlar sağlanabilir. Bu bültenlerde bahsedilen, volatilitesi yüksek olan, bir günde %300lere kadar çıkıp inebilen hisseler çoğunlukla micro ve nano cap grubuna giren hisseler oluyor.
Short Float
Önceki bültenlerde short tradelerimi paylaşmıştım. Short trade nedir, nasıl işler ile ilgili bir bülten de hazırlayacağım. Short float’u açıklamadan önce, kısaca bir hisseyi shortlamayı açıklayayım. Bir hisseyi shortlamak için yani elinizde olmayan bir hisse senedini satmak için, onu ödünç almanız gerekir. Bunu yüksek ücretler karşılığında sağlayan kuruluşlar mevcut ve bu işler elektronik ortamda çok hızlı gerçekleşir. Böylece short pozisyon açarsınız, sonradan fiyat düşerse karlı, çıkarsa da zararlı bir şekilde pozisyonu kaparsınız.
İşte bu mevcut short edilmiş hisselere short float denilir. Aslında benim burada bahsettiğim shortlanmış hisse senedi sayısı değil, shortlanmış hisselerin toplam floata oranı yani short interest. Short float oranı yüksekse, bu short pozisyonların kapanma ihtimali yüksek olduğundan, short floatu yüksek olan hisselerin hızlı yükselme eğilimi vardır. Bu nedenle day tradingde bu değer de dikkatle takip edilir.
Örneğin, kendi short stratejimde short float oranı %5’ten daha yüksek olan hisse senetlerini shortlamıyorum.
Kurumsal Hissedarlar (Held by Institutions)
Borsalarda listelenmiş şirketler halka açık oldukların dolayı, büyük hisse senetleri sahipleri de bellidir. Elbette bu zaman içerisinde değişkenlik gösterebilir. Örneğin APPL hissesinin kurumsal hissedar oranı %60.64’tür.
Marketi gerçek anlamda yönetenlerin, fiyat hareketlerine sebep olanların bu büyük kurumsal yatırımcılar olduğunu düşünürsek bu oran mühimdir. Kurumsal hissedar oranlarının gün içi hareketlere etkisi olduğunu gösteren istatistikler mevcut. Tabi ki bu stratejiye göre değişir. Strateji belirlerken göz önünde bulundurulabilir.
Haber (Catalyst)
İngilizceden direkt katalist olarak da çevirebilirdim, ama aslında burada hisse senedinin hızlı hareket etmesine neden olan bir haberden bahsediyoruz. Bunlar çeyrek raporları, analistlerin fikirleri veya raporları, yeni bir anlaşma, yeni ürün yeni bir formül açıklanması, yeni yatırımcı gelmesi gibi haberler olabilir. Bu haberler şirkete gerçek anlamda katkısı olan haberler de olabilir, içi boş sadece marketi hareketlendirmek için çıkartılmış haberler de olabilir. Buna dikkat etmek gerekir. Ne şekilde olursa olsun herhangi bir haber olmadan trade etmeyen day traderlar yaygındır. Özellikle bio-teknoloji ve ilaç şirketlerinde, yeni çıkan araştırma sonuç haberlerinin şirketin hissesini hareketlendirdiği çok yaygındır. Bu ani hareketler haberin içeriğine göre çift yönlü olabilir bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
Elbette yukarıda bahsedilenden çok daha fazla temel parametre incelenebilir. Kendi tecrübeme göre çok etkili olan bir kaç parametreyi açıkladım. Hangi parametrelerin hangi aralıklarında en iyi sonuçların alındığını bulmak iyi bir strateji arayışıdır. Bu temel filtrelerin üzerine teknik analiz elementleri de girince uzun vadede karlı bir strateji bulmak aslında kompleks süreç gerektiren bir iştir. Bu da day tradingin bir parçasıdır. Bunu bir satış stratejisi veya kendini pozisyonlama olarak görebiliriz. Her işte ya da girişimde buna benzer stratejiler olduğu gibi day tradingde olmalıdır.
Bültenin başında binlerce hissenin olduğunu ve bunların arasından hangi hisse senedini trade edeceğimizi sormuştuk. Bu parametreleri filtreyerek binlerce hisseden onlarca hisseye düşebilir, sonrasında da bu onlarca hissenin değişik fiyat hareketlerine göre pozisyon alabiliriz.
Örneğin, (kısmen) ücretsiz olarak kullanılan Finviz’den bir filtre örneği vereyim. Aşağıdaki görsele tıklarsanız direkt Finviz’e filtrelenmiş listeye yönlendirileceksiniz.
Burada şu dört filtre mevcut;
Piyasa değeri > 300M dolar (micro cap)
Fiyat < 10 dolar
Short float < %5
Float < 1 milyon.
Bu filtreler sonucunda çıkan hisse senedi sayısı yalnızca 35 oluyor.
Tabi bu filtrelemeyi gün içersinde yapıp ani hareketleri yakalamak için başka araçlar kullanmakta fayda var. Bunun için Day Trading için Kaynaklar bülteninde açıkladığım stock tarayıcılar kullanılabilir. Bunlar arasında benim de kullandığım ve piyasadaki en iyi çalışan olduğunu söyleyebileceğim stock tarayıcı Trade Ideas’tır.
Her Bültene Bir Trade
Son bir haftadır trade açısından sakin geçiyor, zira kazanma olasılığı daha yüksek olan setuplar peşindeyim, o nedenle bazı parametrelerimi değiştirdim. Bu da bana az ve öz pozisyon yaratıyor. Bu nedenle bir süredir beklenen pozisyonlar gelmiyor. Ama gene de 24 Nisan 2024 tarihinden hareketli bir adet hisseyi paylaşayım.
AMST hissesi premarketten itibaren %125 artmış ve sonrasındaki %32’ye yakın geri düşmüş. Bu hissenin Trade Ideas’a göre (her zaman ikinci bir kaynaktan teyit etmekte de fayda var) yukarıda açıkladığım değerleri şöyle;
Market cap: 8.56M
Float: 1.74M
Short Float: %0.83
Held by Institutions: 3.46%
Catalyst: NurseMagic adlı bir uygulama paylaşmış. Şu linkten ayrıntıları okuyabilirsiniz. Boş bir haber olmasa gerek ki, gene bir önceki güne nazaran günü %67ler kadar artarak kapatmış.
Bu şekilde artan ve sonrasında tekrar düşen hisselere neredeyse her gün rastlamak Nasdaq ve NYSE’de mümkün. Bu da day trading için fırsatlar yaratıyor. Fırsatlar da risklerini beraberinde getiriyor. Bu nedenle ne şekilde pozisyona giriyor olursak olalım, öncelik risk yönetimi olmalıdır.