Risk Ödül Oranı (Risk Reward Ratio) ve Pozisyona Girmeden Önceki Son Şartlar
Prop Trading #5
CFDlerde day trading stratejisinin kurallarının anlatıldığı bültenler devam ediyor. Daha önceki bültenlerde aranan formasyonları paylaştım. Bu bültende ise aranılan son koşullar ve yeterli risk ödül oranı şartı incelenilecek.
Mevcut Kurallar
Bültenlerin başında sonunda ve bazen de ortasında kuralları hatırlatıyorum ki, farklı bültenlerde açıklanan kurallar arasında kopukluk olmasın, takip kolaylaşsın. Önceki bültenlerde ayrıntıları ile açıklanan kurallar kısaca aşağıda görülebilir.
Marketler: GBPJPY. GER40 (DAX), XAUUSD (Gold)
Pozisyon saatleri: 09-12 (TSİ)
Yön: bullish bias ise long, bearish bias ise short, karışık bias ise long veya short
Kırılım: Destek/direnç seviyesini kırıp altında/üstünde kapanış
LTA: Pozisyona giriş yapılacak bölgenin sol tarafının düşük trafikli bölge olması
Yeni Kurallar
Bunlarla beraber artık marketin genel durumu ve fiyat beklenen duruma gelmiş sayılır ve artık pozisyon açmak için son şartlara bakmak gerekiyor. Bu bültende bu son kuralları ve bu kuralların mantığı açıklanacak. Yeni kurallar şöyle;
Fitilli kırılım mumu
Fitilli açılış mumu
Minimum risk ödül oranı: 1
Mum Fitilleri (Candle Wicks) ve Kurallar
Mumların fitilleri ile ilgili olan kurallara değinmeden önce, mum fitilleri hakkında açıklama yapmakta fayda var.
Bilindiği üzere mum yapıları, gövde ve fitillerden oluşur. Fitiller mum zamanı içerisinde fiyatın ulaştığı en yüksek ve en düşük fiyatları gösterir.
Mumların fitilleri olmadığı zaman özellikle, artan veya yükselen ve çoğunlukla yeşil renkle gösterilen (bullish) mumların alt fitilleri olmadığında, fiyatın açılıştan itibaren bir daha hiç aşağı inmediğini gösterir. Buradan da açılışın altını hiç test etmediği söylenilebilir. Aynı şekilde azalan veya düşüş ve çoğunlıkla kırmızı ile gösterilen (bearish) mumların üst fitilleri olmadığında, fiyatın gene açılıştan itibaren bir daha hiç yukarıya gitmediği yani fiyatın daha yukarı çıkmadan aşağı indiğini gösterir. Aşağıda bu tip fitilsiz mumlara örnekler görülebilir.
Bu tip fiyatın alt veya üst fiyatları test etmeden direkt çıktığı veya indiği durumlarda fiyatın o gitmediği bölgeye gideceği olasılığının yüksektir. Buna sebep o bölgenin henüz hiç test edilmemesi görülebilir. Yukarıdaki örnekteki fitil olmayan bölgelere fiyat çokda uzaklaşmadan geri geldiği görülebilir.
Her fitilsiz mum için bunun geçerli olduğu söylenilemez ancak, kazanç sağlama olasılığını arttırmak adına kırılım mumlarının fitilli olmasını stratejinin kurallarına eklenir.
Bir önceki bültenden hatırlanacağı gibi kırılım olması için, destek ya da direnç seviyesinin üstünde veya altında kapanış gerçekleşmesi gerekiyordu. Örnekleri aşağıda tekrar görülebilir.
Bu iki örnekte de kırılım mumlarının fitilleri olduğu görülmekte. Dikkat edilmesi gereken bullish mum için alt fitilin, bearih mum için de üst fitilin oluşmuş olması. Bu şekilde, o mumun açılış fiyatının altının veya üstünün test edildiğini ancak oralarda kalmayıp çıktığını veya indiğini anlayabiliyoruz. Bu da fiyatın o yönde devam etme olasılığını artırıyor. Bu nedenle bu da stratejinin pozisyona giriş kurallarından biri oluyor.
Direnç seviyesini yukarı doğru kıran bullish mumun alt fitilinin olması veya
destek seviyesini aşağı doğru kıran bearish mumun üst fitilinin olması.
Bu durumlarda fiyatın mum açılışından sonra kapanmadan pozisyon yönünün tersini test edip geri döndüğü anlaşılır.
Giriş Fiyatı
Destek veya direnç seviyelerinin kırılımı bir mum kapanışı ile olur. Bu kırılımlı kapanışın ardından yeni açılan mumun hareketine göre pozisyona girilir. Pozisyonun açılıp açılmayacağı henüz belli değildir ancak pozisyonun açılış fiyatı bellidir. Yani beklenen hareket olduktan sonra fiyat açılış fiyatına gelirse pozisyona giriş yapılacaktır.
Yukarıdaki örnekten devam ederek göstermek gerekirse, direnç seviyesi üzerinde kapanmış mumunun, kapanış fiyatı 20,463.4’tür. Bu mumun tepe noktası ise 20,466.9’dur. Bu fiyatlar aşağıdaki grafikte net olarak gözükmektedir.
Pozisyonun açılış fiyatı kırılım mumunun tepe noktası olarak belirlenir. Ancak fiyatın buraya geldiğinde giriş yapılıp yapılmayacağı iki yeni şarta bağlıdır. Bunlar;
risk ödül oranının enaz 1 olması ve
açılış mumumun long pozisyonlarda alt fitilinin, short pozisyonlarda üst fitilinin olması.
Stop Loss, Take Profit ve Risk Ödül Oranı
Stop loss (zarar kes) direk tercümesinin de belirttiği gibi zararın kesileceği fiyattır. Pozisyona giriş yapıldıktan sonra, pozisyonun zarara girmesi ile birlikte artık pozisyonun kapatılması gereken fiyattır. Haliyle long pozisyonlarda bu fiyat giriş fiyatının altında, short pozisyonlarda da giriş fiyatının üstündedir.
Stop loss’un nereye konulacağı gayet makul, aynı zamanda tartışmalı bir sorudur. Bu genel olarak traderın tarzına göre değişkenlik gösterebilir. Genel bir tanım olarak stop loss, pozisyona girdikten sonra o girişin artık hedefe ulaşma ihtimalinin çok azaldığı, ve artık pozisyonun kardan çok zarar getirme ihtimalinin çok olduğu, bu nedenle de artık bu zararın orada kesilmesi gereken yerdir. Bu tarz düşünce de trader ve stratejiye göre değişkenlik gösterebilir. Kimi traderlar ve startejilere göre giriş yaptıktan sonra hemen pozisyon yönünde hareket olmasını bekledikleri için, stop loss’u giriş fiyatına çok yakın koyabilir, kimileri de giriş fiyatına yakın destek veya direnç bölgelerinin altına veya üstüne koyabilir.
Neyse ki, bu stratejide stop loss koyma kuralı basit ve nettir. Bu kural az sonra bültende geçen haftaki örnekler üzerinden açıklanacak. Ancak ondan önce risk ödül oranına kısaca değinilmeli.
Herhangi bir pozisyona girmeden önce, nasıl ki stop loss fiyatını belirli ise, hedef fiyat (take profit) da belirli olmalıdır. Giriş fiyatı ile stop loss fiyatı arasındaki farkın giriş fiyatı ile take profit fiyatı arasındaki farka oranı risk ödül oranı olarak tanımlanır. Örneğin, herhangi bir long pozisyonda giriş fiyatının %1 altına stop loss koyulduğu varsayılırsa, fiyat %1 arttığı zaman riske edilen miktar kadar kara geçilmiş olunur. Bu durumda risk ödül durumu 1’e 1 olur (1 to 1). Buradaki %1ler fiyatın inişi ve çıkışı ile ilgilidir. Burada yüzde toplam bakiyeden riske edilen miktarla karıştırılmamalı. Fiyatın %1 ters yönde hareketine toplam bakiyenin %2’si riske edilebilir. Bu durumda fiyat istenilen yönde %1 hareket ederse, bakiyenin %2 ‘si kadar kara geçilmiş olunur.
Aşağıdaki örnekte risk ödül oranı Tradingview’daki pozisyon gerecini kullanarak kolaylıkla görülebilir. Giriş fiyatının %0.54 altına stop loss konulmuş ve hedef de gene fiyatın %0.54 fazlası. Böylece risk ödül oranı gerecin de gösterdiği gibi 1 oluyor. Bu pozisyonda bakiyenin ne kadar riske edildiyse hedefte de o kadarı kazanılmış olur.
Stratejiler belirlenirken öncelikle stop loss fiyatı belirlenir. Bundan sonra hedeflenen fiyatta ulaşılması ile genel karın riske edilen miktarın oranı yani risk ödül oranı belirlenir. Bir stratejinin uzun vadedeki risk ödül oranı ve kazanma oranı, o stratejinin ne kadar karlı olduğunu gösterir. Bu ilişki ayrıntılı olarak Trading Stratejisi bülteninin Pozisyon Büyüklüğü ve Ödül Risk Oranı (Risk Reward Ratio) bölümünde açıklanmıştı.
Stop Loss, Take Profit Yerleri ve Risk Reward Ratio Kuralı
Stop Loss Seviyesi
Stop loss’un nereye konulacağı neyse ki bu stratejide gayet net ve tartışma gerektirmiyor. Stop loss’un olduğu yer, fiyatın artık istenildiği gibi hareket etmeyip, kardan çok zarar ettirme ihtimalinin yüksek olduğu yer olduğu düşünülürse, bu stratejide stop loss’un konulacağı yer, kırılımın mumunun dibi veya tepesidir. Yani fiyat yukarı doğru kırıyorsa, kıran bullish mumumun dibinin biraz altı, aşağı doğru kırıyorsa, kıran bearish mumumun tepesinin biraz üstüdür. Aşağıdaki grafiklerde hem long hem de short pozisyon için örnekler görülebilir.
Take Profit Seviyesi ve Minimum Risk Ödül Oranı
Stop loss’un seviyesi belirli olduğu gibi take profit seviyesi de bu stratejide gayet açık. O da pozisyonun açılacağı yöndeki bir sonraki destek veya direnç seviyesi. Yani önceki bültenlerde açıklanan, düşük trafikli bölge (LTA) olarak nitelendirilen bölgenin bittiği yer.
Aşağıdaki örneklerde Tradingview long ve short araçları ile giriş stop loss ve take profit seviyeleri görülüyor. Bunlarla beraber de risk ödül oranı belirlenmiş oluyor. Giriş seviyesi ile stop loss seviyesinin arasındaki farkın, giriş seviyesi ile take profit seviyesi ile arasındaki fark risk ödül oranını veriyor.
İlk grafikte bu oran 1.34, ikincisinde ise 3.07 olarak görülüyor. Stratejide aranılan minimum risk ödül oranı 1.
Kural: minimum risk ödül oranı 1.
Mevcut Kuralları Hatırlama
Yeni 2 kural ekledikten sonra ve en son kurala geçmeden önce mevcut kuralları hatırlamakta fayda var. Kuralları ne kadar hatırlarsak ve tekrarlarsak o derece uymaya devam etme olasılığı artar, o nedenle bültenlerin içinde sıklıkla tekrar ediliyor.
Marketler: GBPJPY. GER40 (DAX), XAUUSD (Gold)
Pozisyon saatleri: 09-12 (TSİ)
Yön: bullish bias ise long, bearish bias ise short, karışık bias ise long veya short
Kırılım: Destek/direnç seviyesini kırıp altında/üstünde kapanış
LTA: Pozisyona giriş yapılacak bölgenin sol tarafının düşük trafikli bölge olması
Kırılım mumu: bullish ise alt fitil, bearish ise üst fitil olmalı
Entry (giriş): Kırılım mumunun tepesi (long), dibi (short)
Stop Loss: Kırılım mumumun dibinin biraz altı (long), kırılım mumunun tepesinin biraz üstü (short)
Take Profit: Pozisyon yönündeki ilk destek veya direnç seviyesi
Risk Ödül Oranı: Minimum 1
Kural sayısı fazla gibi duruyor, ancak bu kurallar birbirini tamamalayan şekilde pozisyonlara aşina oldukça, aslında kuralların oldukça basit olduğu anlaşılacaktır.
Son Kural: Pozisyona Giriş Mumu Fitili
Yukarıdaki kuralların hepsine uyulma durumunda, fiyatın artık giriş seviyesine gelmesi beklenir. Ancak buraya gelmeden önce olması gereken son şart, kırılım mumumun kapanmasından sonra, yeni mumda fiyatın öncelikle pozisyona ters yönde hareket etmesi, bu ters yönü test etmesi ve sonra istenilen fiyat seviyesine gelmesidir.
Aşağıdaki videolarda beklenen hareketlere örnekler görülebilir. İlk videoda long pozisyon açılması beklenir. Direnç seviyesini yukarı doğru kıran mumdan sonra, bu mumun tepesinin kırılımıyla beraber pozisyona giriş bekleniyor. Ancak ondan önce fiyatın son mumun kapanış fiyatının altını test etmesi, bundan sonra eğer giriş seviyesine geldiği halde pozisyon açılması gerekir. İlk videoda fiyatın kapanışın altını test ettiği görülüyor. Artık fiyat yukarıdaki giriş seviyesine gelirse pozisyon açılabilir. Fiyat giriş seviyesine geldiğinde, mevcut mumda alt fitil oluşmuş olacak ki bu da long pozisyon açmak için son şart.
Alttaki ikinci videoda da short pozisyon açılması beklenir. Destek seviyesini aşağı doğru kıran mumdan sonra, bu mumun dibinin kırılımıyla beraber pozisyona giriş bekleniyor. Ancak ondan önce fiyatın son mumun kapanış fiyatının üstünü test etmesi, bundan sonra eğer giriş seviyesine geldiği halde pozisyon açılması gerekir. İkinci videoda da fiyatın kapanışın üstünü test ettiği görülüyor. Artık fiyat aşağıdaki giriş seviyesine gelirse pozisyon açılabilir. Fiyat giriş seviyesine geldiğinde, mevcut mumda üst fitil oluşmuş olacak ki bu da short pozisyon açmak için son şart.
Tüm Kurallara Bakış
Bununla beraber kurallar tamamlanmış oluyor.
Marketler: GBPJPY. GER40 (DAX), XAUUSD (Gold)
Pozisyon saatleri: 09-12 (TSİ)
Yön: bullish bias ise long, bearish bias ise short, karışık bias ise long veya short
Kırılım: Destek/direnç seviyesini kırıp altında/üstünde kapanış
LTA: Pozisyona giriş yapılacak bölgenin sol tarafının düşük trafikli bölge olması
Kırılım mumu: bullish ise alt fitil, bearish ise üst fitil olmalı
Entry (giriş): Long pozisyon için kırılım mumunun tepesi (long), short pozisyon için kırılım mumunun dibi
Stop Loss: Kırılım mumumun dibinin biraz altı (long), kırılım mumunun tepesinin biraz üstü (short)
Take Profit: Pozisyon yönündeki ilk destek veya direnç seviyesi
Risk Ödül Oranı: Minimum 1
Açılış mumu fitili: Long pozisyon için alt fitil, short pozisyon için üst fitil
Bununla beraber 5 bültendir, bir stratejinin bütün kurallarını açıklan. Yazılı ortamda elden geldiğince açık anlatmaya çalıştım. Hem parçalı hem de yazılı ortamda açıklandığı için anlaşılmasının zor olduğu aşikar. Önümüzdeki bültenler pozisyon örneklerini, kuralların açıklamalarıyla içeriyor olacak. Bunlarla beraber bu stratejinin daha iyi anlaşılacağını umuyorum.